Kunstmatige Intelligentie in onze samenleving

Ik schreef er in dit blog al over, over kunstmatige intelligentie, ofwel: artificial intelligence, ook vaak afgekort als A.I.

Wat moeten we er mee. Is het een vloek of zegen? Is het iets engs, iets uit science fiction films of toekomstmuziek? Of leven we er al in?

Ik geloof dat we nu in de overgangsfase zitten. Ik geloof weer niet dat AI alles gaat vervangen, maar wel veel. Mensen die leven met het idee dat mensen zelf altijd slimmer zijn dan computers: word wakker. Dat is niet het geval. Kijk maar naar AI. En wat is de definitie van intelligentie eigenlijk? Mensen ontwikkel(d)en de basis van AI, maar als je denkpatronen en -processen meegeeft, dan kan een computer het overnemen. En omgerekend is het IQ van een computer dan veel slimmer en sneller. Een enge gedachte?

Ja, misschien wel, als je er kwade bedoelingen mee hebt. En er zijn altijd mensen die geen goede bedoelingen hebben omwille van politiek, geld, macht, etc. Kijk naar schaakcomputers: die bestaan al tientallen jaren. Er zijn toch schaakgrootmeesters die gewoon verloren hebben van ‘een eenvoudige schaakcomputer’. Een statisch, levensloos apparaatje met wat printplaten.

De techniek gaat nu veel verder al. Zelfrijdende auto’s. Apparaten met gezichtsherkenning. Zelfs als je een zonnebril op hebt, kan je gezicht nog herkend worden. Mijn vak is digitalisering. Dat doe ik voor diverse organisaties. Ik krijg ook steeds vaker de vraag over AI, automatisering, digitalisering, etc etc. Ik vind het belangrijk altijd mee te geven dat niet ‘enkele tech-ondernemers’ weten wat de toekomst is, maar dat ‘de mensheid in het algemeen’ aan gaat geven waar behoeften voor AI wel en niet liggen. Het leven kan veel sneller, aangenamer, effectiever, maar het moet ook leuk en gezellig blijven.

Ik werk o.a. voor een multifunctioneel centrum, waar ook een bibliotheek onderdeel van is. Is er nog toekomst voor een bibliotheekmedewerk(st)er als de zelfreddende bezoeker zelf al zijn of haar weg kan banen door de bibliotheek? Dat doet men immers aan de overkant bij de Albert Heijn ook al. Je kunt naar binnen lopen, je producten pakken, je ding doen, afrekenen en weglopen, zonder ook maar één medewerk(st)er gesproken te hebben. Dat is ook bij Pathé van toepassing, als je dus naar de film gaat. Voor de sier staat er soms nog iemand een ticket te controleren, maar feitelijk hoeft dat niet (er staat immers ook nooit een persoon je ticket te
controleren bij een parkeergarage).

Ook bij steeds meer fastfoodtenten: je bestelt op een scherm, je rekent er af (met je telefoon of pasje), je haalt je bestelling op, gaat zitten, eten, whatever. Daarna loop je weg. Je hoeft niemand meer te spreken. De meesten hebben daar sowieso geen behoeften aan: ze zitten met een groepje, of zelf op hun smartphone. Of in een groepje met een smartphone. Dat is het leven 2023. Triest? Soms. Soms is het wel erg dat we allemaal zo gebonden aan onze beeldschermpjes zijn. Ik ben er ook schuldig aan. Steeds hetzelfde rondje met je hondjes lopen: dan is het wel leuk om af en toe nieuws te kijken op je smartphone. Of wat appjes te beantwoorden. En ja, ik heb het ook voor mijn werk nodig.

Restaurants die een bezorgrobot hebben: dat is nu gimmicky, maar geen trend of vast gegeven. Het is nu meer voor de leuk, om op te vallen. Daar moeten we denk ik niet heen, naar die beweging. Uiteten is beleving. Dus je wil dan ook een serveerster, of een ober spreken of zien. Anders ga je wel naar de McDonalds. Waar je alles zelf kan doen.

Ik weet het ook niet allemaal, waar we naar toe gaan, maar duidelijk is wel dat het een opkomend gegeven is dat we steeds meer en meer afhankelijk zijn van apparaten. Intelligente apparaten. Technisch kan het allang dat je niet eens meer hoeft af te rekenen met je smartphone of pasje, maar dat je op basis van gezichtsherkenning en een gekoppelde bankrekening gewoon iets kan afrekenen. Beide technieken bestaan los van elkaar, maar wij mensen houden dit tegen, omwille van veiligheid en privacy. Er komt een tijd dat dit ook samengevoegd gaat worden.

Ofwel: spannende ontwikkelingen? Misschien te spannend. Is het iets goeds? Sommige dingen wel, sommige niet. Ik kijk er in iedergeval naar uit, waar we naar toe gaan, en waar mogelijk, moet je voor jezelf bepalen wat je wel en niet toelaat in je leven qua automatisering, digitalisering, name it.