Is de coach-hype al voorbij?

Een paar jaar geleden was het een rage. Of trend. Maar misschien beter: een plaag. Tenminste: als je op LinkedIn keek. ‘Iedereen’ was ineens coach. Ook mensen om mij heen hoor; mensen die ik leuk en aardig vind! Mensen die echt goed doen, echt iets willen bewegen of veranderen bij een ander: prima! Maar hoe onderscheidde het kaf zich van het koren? Dát weet je natuurlijk bij heel veel functies of rollen niet. Tenminste: niet vooraf of van buitenaf. Als je iemand wat langer kent, als collega bijvoorbeeld, dan kun je wel aardig inschatten: volgens mij is hij of zij wel een goede [vul functienaam maar in].

Maar ik heb nét iets teveel zogenaamde ‘coaches’ gezien, die er dagelijks of wekelijks geld mee en aan wilde verdienen, waarvan ik zelf dacht: maar beheers jijzelf de discipline die je een ander wil coachen eigenlijk wel? Het was soms een beetje alsof een zwemleraar je wil leren zwemmen, zonder het zelf te kunnen. Of een rijinstructeur zonder rijbewijs. Een piloot met vliegangst of hoogtevrees. Al zijn er wel uitzonderingen: menig voetbaltrainer was zelf geen benadigd voetballer, zoals bijvoorbeeld Louis van Gaal.

Het eerst schiet mij een verkoopcoach / verkooptrainer in het hoofd. Wat een stripfiguur was dat zeg, with all due respect. Waarom? Omdat zijn gesprekstechniek alleen maar bestond uit vragen terugstellen, waardoor je, als je niet uitkeek, maar in gesprek bleef. Een uur lang. En als je er gevoelig voor was, zou je haast denken: “zó! Dat was een goed gesprek!”, maar als je eerlijk was: dan was je er weinig mee op geschoten. Ik heb dit zelf niet live ervaren hoor, ik had hem gelijk door én ik had geen verkooptraining nodig. Zeker niet van hem. Maar ik heb er wel eens naast gezeten. Het ‘mooiste’ (of meer: irritantste) was dat hij zelf geen deuk in een pakje boter kon verkopen. Daar had hij een telemarketingbedrijfje voor nodig. Dus zie je? Ik train je verkoopskills, maar zelf bedrijven zoeken die bij mij verkooptrainingen afnemen: nee, dát lukt mij niet. En nee nee nee, het had niet met gebrek aan tijd te maken, waardoor hij het uitbesteedde: hij was namelijk niet fulltime aan het verkooptrainen.

Dat soort trainers en coaches: dat is gewoon bijna oplichting. Ze zetten semi-interessante verhaaltjes op hun LinkedIn profiel of website-je, liefst met een foto waarop ze op een berg staan met de armen gespreid. De mensen die daar op af komen, trappen er dus vaak finaal in. Leggen daar hun geld neer, hun tijd en energie, maar schieten er niks mee op. Zo zijn er natuurlijk ook heel veel coaches die meer in de niet-aardse materie zitten: dat is nog kritischer, want die hebben geen maatstaf om te meten. Mensen die deze materie coachen en mensen die deze materie gecoached willen krijgen: dat is een gouden match. Er worden nauwelijks kritische vragen gesteld.

Coaches. Trainers. Ja, er zijn heel goede. Maar het grote deel vind het ‘praten en aanhoren van problemen’ zó leuk, dat ze proberen er een verdienmodel van te maken. En dat vind ik niet kunnen.